دکتر سید سلمان فاطمی

خلاصه ای از جلسه معرفی اوکرلیزوماب(ocrelizumab) داروی جدید مطرح شده در درمان ام اس(مولتیپل اسکلروز) در هتل عباسی اصفهان

این دارو، یک آنتی بادی منوکلونال، در درمان برخی بیماری های التهابی ازجمله ام اس است. این آنتی بادی ها در حقیقت تلاشی از طرف انسان برای دخالت در فرایندهای تنظیمی بدن است.

بخش بزرگی از فرآیندهای تنظیمی در بدن انسان به وسیله سیستم ایمنی انجام میشود و تنظیم عملکرد آن و جلوگیری از زیاد شدن یا کم شدن فعالیت، نقش بسیار مهمی را در سلامت دارد.

زیاد شدن غیر طبیعی و نامنظم فعالیت سیستم ایمنی، در برخی بیماری ها مانند ام اس دیده میشود. و کاستن از این فعالیت غیر طبیعی، نقش مهمی را در کنترل بیماری دارد.

این آنتی بادی منوکلونال دارای سودمندی زیاد و عوارض کم است و تنها داروی مورد تایید FDA برای جلوگیری از ناتوانی در ام اس اولیه پیشرونده میباشد.

سلول های ایمنی از جمله بی سل B cell بسیار در ام اس تاثیر دارد. و گیرنده های روی این سلولها نه تنها در بیماری زایی ام اس موثر است، با مداخله هوش انسان، امروز در درمان این بیماری هم کاربرد دارد.

Cluster of differentiation19 20
یا CD19 ,20
روی سلول بی(B cell) قرار دارد. طی تکامل سلول ایمنی B cell
تا زمان ایجاد پلاسما سل روی آن سی دی 20 هست ولی بعد از آن دیگر نیست. و این گیرنده های روی سلولی، حافظه طولانی مدت را برای سیستم ایمنی فعال میکند. در بیماران دچار ام اس، در مننژهای مغزی، فولیکول هایی از بی سل B cell وجود دارد.

اوکرلیزوماب یا ocrevus، بر علیه سی دی 20 عمل میکند و B cellها را غیر فعال میکند. این آنتی بادی، کاملا انسانی یا humanized و مشابه ریتوکسیکاب کایمریک، است. بر خلاف ریتوکسیماب، جزء موشی در اکرلیزوماب وجود ندارد. پس حساسیت کمتر است. آنتی بادی ضد دارو، طی درمان در اکرلیزوماب، کمتر از ریتوکسیماب دیده میشود.

دوز مصرفی:
در روزهای اول و پانزدهم 300 میلیگرم روزانه داده میشود. شروع کردن با دوز کم، برای کم کردن حساسیت ناشی از دارو است.

سپس هر شش ماه، ششصد میلی گرم تزریق میشود.

نتایج ثانویه با ام آر آی مغز، از نظر ضایعه های انهانس شده میباشند. و تاثیر آن، در کاهش ضایعات فعال، بیشتر از ریتوکسیماب و ربیف است.

پیشرفت بیماری ام اس، با یک سال پیشرفت همراه با دو یا بیشتر ضایعه در نخاع، اولیگوکلونال مثبت و ضایعات در مناطق مرسوم ام اس در مغز (پریونترینلار، ...) مشخص میشود و این پیشرفت در شکل پیشرونده بیماری، در مصرف اکرلیزوماب کمتر میشود.

از آزمونهایی- که برای پیشرفت بیماری ام اس یا تاثیر درمان استفاده میشود- میتوان به
T25FW(time25 foot walking)
یعنی زمانی که فرد می تواند 7.5 متر را با سرعت بپیماید و
NHPT(nine hole peg test)
که فرد در آن با کمک دست ها نه سوزن را باید در جای خود روی صفحه قرار دهد و عملکرد دست ها را چک میکند، اشاره کرد.

هر دوی این تست ها در مصرف اکرلیزوماب، در بیماران دچار PPMS(Primary progressive MS) نتایج سودمندی را نشان میدهد.

با تشکر از شرکت rokhe و اساتید مغز و اعصاب به ویژه جناب اقای دکتر صحرائیان، سرکار خانم دکتراشتری، جناب آقای دکتر شایگان نژاد

@salmanfatemi👆👆👇👇