دکتر سید سلمان فاطمی

ارتباط بین هوش طبیعی و هوش مصنوعی
این ارتباط، میتواند بر بسیاری از نقص های هوش کنونی انسان غلبه کند ولی افزایش هوش، به تنهایی یک ایده آل نیست. دستاوردهای هوش کنونی انسان هرچند بسیار وسیع بوده است ولی از خطرات و مشکلات این دستاوردها نمیتوان غافل شد نمونه آن استفاده از هوش انسان برای تولید سلاح های هسته ای و استفاده از این سلاح در جنگ ها است.
با تشکر از دانشکده پژوهش های برتر دینی و لغوی در نجف اشرف زیر نظر امام احمد الحسن به خاطر مقاله خوب زیر:
از نخستین زمانی که ایلان ماسک از دستاورد جدید خودنورالینک پرده برداری کرد شبکه های ارتباط اجتماعی در برابر این حادثه موضعگیری های متفاوتی داشته اند. گروهی می گویند ایلان ماسک انقلابی را علیه طبیعت بشری برانگیخته است تا او را به جهان ما بعد بشری ببرد و گروهی دیگر او را متهم می کنند که از همه حدود اخلاقی گذشته است و نقشه و قانون جهانی ای را می ریزد که سریال های ترمیناتور یا روبکاپتصویرمیکند.
علاوه بر این، نظریه های توهم توطئه هم قرار میگیرد.
پرده برداری ایلان ماسک حقیقتا قابل توجه است و ایلان ماسک آن را توضیح میدهد. این تراشه جدید از حجم یک سکه فلزی کوچکتر است. او تا کنون این کار را روی چهار خوک انجام داده است که به گفته خودش کاملا سالم هستند. یکی از آنها در مغزش یک تراشه دارد در دومی دو تراشه کار گذاشته شده است و در سومی تراشه گذاشته شده و برداشت شده است و ماسک میخواهد توضیح دهد که در آوردن تراشه هم خیلی آسان است و گویا اصلا چیزی در مغز نبوده است!!
ماسک مانند دیگر مردان تجارت مطالبی را اضافه میکند تا مردم خیالشان از امنیت این وسایل راحت باشد و امر فقط مربوط به تراشه نیست بلکه 1024 قطب در خارج از تراشه هست که در اطراف تراشه در مغز قرار میگیرد و با تراشه درون مغز مرتبط میشود. در ادامه ماسک از دستاوردهای آینده که از این تراشه و این تکنولوژی حاصل میشود پرده بر میدارد و این مطلبی است که مورد توجه همه است.
ماسک درمورد دستاوردهای این تکنولوژی سخن می گوید مثلا این تکنولوژی میتواند به بیماران دچار فلج کمک کند و برای این کار این تکنولوژی باید بتواند در برابر شرایط آب و هوایی و فشار و حرکت فرد، مقاوم باشد. همچنین پیام های تراشه میتواند خبر دهد چه کسی در معرض سکته قلبی یا مغزی قرار دارد. و نیز میتواند به همفکری افراد خاص با هم یا تصمیم گیری با مغز و جمع آوری اطلاعات و حافظه و به درمان بسیاری از بیماری های روانی و تشنج ها منجر شود.
بعد از این ماسک به سراغ فکر دیگری میرود که بسیار مهم است. او اعتقاد دارد اتصال با این وسیله بهترین سلاح در رویارویی با سیطره هوش مصنوعی در آینده است. ماسک در دیدار با خبرگزاری ها میگوید: میدانیم تکنولوژی هوش مصنوعی به سرعت توسعه می یابد و گویا حلقه ای از سریال آینه سیاهاست و این امری است که باعث احساس خطر کردن بسیاری از اندیشمندان شده است
اما اشتباه اولی که بسیاری تصور میکنند اینکه ایلان ماسک، کاری بسیار جدید را انجام میدهد.
بگذارید به دهه هشتاد قرن گذشته برگردیم. آیا چیزی در مورد عمل کاشت حلزون شنیده اید؟ فرایند، آن است که میکروفون، صداها را از بیرون مغز میگیرد سپس آن را پردازش میکند و آن را مانند پیام های الکتریکی به عصب شنوایی پشت گوش می فرستد و این عصب این پیام ها را به صدا تبدیل می کند و فرد ناشنوا دوباره میشوند. اینها تعداد زیادی از تکنیک های جراحی است و شبیه آن چیزی است که ایلان، وعده داده است.
برای نمونه پژوهشگران از شرکت ”second sight” توانستند بینایی گروهی از افراد نابینا را برگردانند و این از طریق دوربینی بود که ویدیوی تصویر بیرونی را میگیرد وآن را به پیام های الکتریکی تبدیل میکند و مستقیما فرستاده میشود تا شبکه عصبی مغزی مسئول برای دیدن را تحریک کند و فرد بتواند ببیند.
پژوهشگران از دانشگاه واشنگتن در سال 2014 توانستند ارتباط مغزی بین دو شخص را که مسافتی حدود یک کیلومتر از هم داشتند برقرار کنند و یکی توانست از طریق پیام های مغزی با دیگری مرتبط شود و دکمه ای با رنگ مشخص را طبق نظر او فشار دهد.
این شکل ابتدایی از ارتباط مغزی دو فرد است که از طریق این تجهیزات انجام میشود. در سال 2008 گروه پژوهشی دیگری توانست موج های مغزی را به کار ببرد تا میمون آزمایشگاهی موفق به تحریک یک روبات مصنوعی شود و این کار در سال 2012 بر انسان هم انجام شد و داوطلبان در عمل تواسنتند فقط از طریق تمرکز برای تحریک روبات مصنوعی آن را به حرکت در بیاورند.

سبب موفقیت همه این آزمون ها اینکه موج های مغز با وجود پیچیدگی خود الگوهایی قابل فهم را تولید میکنند و پژوهشگران آن را در عمل برای تلاش ها و بسیاری از درمان ها در بیماران دچار فلج و درگیری سیستم عصبی به کار می برند. درنتیجه آنچه ایلان ماسک ارائه میدهد جدید نیست بلکه گامی در مسیر تکامل و پیشرفت تکنولوژی است که از دهه نود قرن گذشته شروع شده است و میکوشد مغز را با وسیله و ابزار، مرتبط کند چه این ارتباط یک طرف یا دو طرف باشد (brain computer interface). این تکنولوژی، دو نوع دارد: نوع اول در دانشگاه واشنگتن که بدون دخالت جراحی کار گذاشته میشود و پیام های مغزی را از طریق گیرنده های بیرونی میگیرد و نوع دوم مانند تراشه ایلان ماسک که نیازمند عمل جراحی است تا با مغز مرتبط شود.
ایلان ماسک یک مقاله پژوهشی را در مجله “journal of medical internet research” و دستگاه خود را قابل کار گذاشتن با عملیات جراحی میداند و نیز این مقاله ازموفقیت این پروسه روی موش ها سخن گفته است. پژوهشگران این شرکت توانستند 300 الکترود را در مغز موش کار بگذارند و پیام های مغزی را دریافت کنند.
از سوی دیگر آنچه در درون شرکت میگذرد خیلی امیدبخش نیست برخی پژوهشگران شرکت در اعتراض به پژوهش های این شرکت- که با سرعت بسیار زیادی پیش میرود و کار کافی تحقیقاتی و علمی روی آن انجام نمیشود- استعفا داده اند و این باعث عدم موفقیت کامل این شرکت در کار بر روی حیوانات شده است. ادعا میشود این شرکت پیش از آنکه مطالعات خود را به اندازه کافی روی جوندگان انجام دهد به سرعت به سراغ نخستی ها رفته است.
این درست است. ایلان ماسک پرچمدار کارهای سخت است و با قدرت بر کارمندان خود فشار می آورد تا در سریعترین زمان ممکن به نتیجه برسند. ایلان ماسک از رویاهای عجیب خود در آینده می گوید و اینها بیشتر از رویاهایی از حقیقت نیست وبرای آنکه این توجه شدید را از ایلان ماسک بفهمیم باید به سال 2001 بازگردیم. در این سال ایلان ماسک در پروژهمریخ سبز مشارکت کرد و منظور از این پروژه فرستادن گیاهان در درون اتاقی بسته به مریخ به عنوان ابتدای پروژه آباد کردن مریخ بود.
این پروژه بیشتر شبیه به خیال بود ولی در مورد ماسک فقط اینطور نبود بلکه باعث جلب توجه مردم در جهان به فضا شد. بعد از جنگ سرد توجه جهانی به موضوع فضا بسیار کم شد تا به نقطه صفر رسید و اینجا بود که پرچمدار تاجر و باهوش، ایلان ماسک، توجه همگان را به فضا برگرداند.
اندیشه جدید او برای کاشتن تراشه در مغز مشابه همان فکر بیست سال قبل اوست که هنوز هم هیچ حرکتی برای رسیدن به آن انجام نشده است و کارهای او شبیه کارهای هنری فورد است که نمیخواست بگوید تکنولوژی جدید برای تولید ماشین، از صفر ایجاد میشود بلکه میخواست توجه همه را به آنچه وجود دارد جلب کند.
چگونه این تکنولوژی جدید را ایجاد کنیم؟
چگونه میتوانیم این تکنولوژی های موجود را درعمل تغییر دهیم تا کوچکتر و ارزانتر و عملی تر شود؟ چگونه می توانیم از این ابزارهایی که اساسا در عرصه پزشکی استفاده میشود تا درجه ای برای رفاهی که کودکان به دنبال آن هستند بهره ببریم؟ این فلسفه ساده ای است (آن را ارزانتر و ساده تر کن). این فلسفه باعث موفقیت شرکت ایلان ماسک تا امروز شده است ولی آیا میتواند به بسیاری از موفقیت های فرضی خود برسد؟ شاید بتواند!
ایلان ماسک توانسته است پروژه های مهم دیگری مانند تسلا و اسپیس ایکس را به موفقیت برساند ولی بگذارید تصورکنیم الگوی پژوهشی مربوط به علوم مغز شبیه آن چیزی نیست که مربوط به موشک ها یا ماشین ها یا گوشی های هوشمند است زیرا عرصه ای پر از زورآزمایی هاست و آزمونی مهم در این عرصه تلاش هایالیزابت هولمز بود. او در سال 2003 پژوهش هندسه شیمی را در دانشگاه استانفورد انجام داد و الگویی شبیه شرکت اپل را در پیش گرفت ولی الگوی علوم پزشکی به او اجازه الگوی بسیار پرشتاب برای نتیجه گیری را نداد و سریعا به شکایت انجامید. پژوهشگران در این الگو برای ارتباط بین مغز و ابزار میدانند زورآزمایی های زیادی در راهشان وجود دارد ولی با این همه دستاوردهای اخیر اشاره میکند آینده درعرصه پزشکی هم امیدوارکننده است و برخی دانشمندان علوم اعصاب، مانند ایلان ماسک فکر می کنند.
مثلا ایگلمن دانشمند آمریکایی علوم اعصاب در دانشگاه استانفورد تصور می کند روزی خواهد آمد که بتوانیم قدرت های خارق العاده ای را به بدن های خود اضافه کنیم و شاید حتی بتوانیم بخشی از طیف الکترومغناطیس را پیگری و رصد کنیم که با ابزارهای حسی کنونی ما قابل درک نیست. ولی نمی دانیم کی اینها رخ خواهد داد و هیچ پژوهشگری در این عرصه از جمله پژوهشگران ایلان ماسک ابزاری ندارند تا خط سیر واضحی را شروع کند و این یعنی این موضوعات از تخمین هایی در مورد آینده بالفعل، فراتر نمی رود.

است و هر فردی میتواند در مغز خود قرار دهد و نمیداند که این تراشه با او سخن می گوید و به سادگی و به سرعت، زمان تنها چیزی است که میتواند از بقیه رویاهای ایلان ماسک پرده برداری کند ولی با توجه به جدول زمانی بسیار اندک او، ما به زودی چیزهای زیادی خواهیم شنید.
https://www.facebook.com/IHELRS/photos/a.717742031675204/3667177646731613/?__cft__[0]=AZUKSKEdhlyGENMm_y_zGYO1FU9dngSf6imq4YTePpbmDIsLSZHUx9RkvJbYGAAQCIkbZrNEACVdwR2BCtR1yZx8d4LVX8wqb4XbOfG5NvI4fo-6FiNC-xNl_UvnBM69ejG8lckeT8p_quTgheHLtp_FP-NRsZAG8x4kzsmf_mLv9i9WI5ho2rJcgC-fi10MRm3oc8wn_VB4Tm1vn6IbnMLZ&__tn__=EH-R