درمان تومورهای مغزی به وسیله ی امواج پرانرژی
پیشرفت های کنونی پزشکی به خصوص در عرصه ی امواج رادیویی و توسعه ابزارهای تشخیصی مانند ام آر آی و ام آر آی های پیشرفته با تسلای خیلی بالا و ام آر آی عملکردی و نیز توسعه ی درمان های کنونی به استفاده از امواج پرانرژی گاما به جای تیغ جراحی، فرایندی مستمر و ارزنده بوده است که بسیاری از بیماران را از تنگناهای بیمرای و درمان های سخت رها کرده است.
امواج گاما، امواج پر انرژی با فرکانس بالا و طول موج کم هستند که در طیف امواج الکترومغاطیس قرار می گیرند. با توجه به انرژی بسیار بالای آنها گاهی به جای تیغ جراحی از آن استفاده میشود.
گامانایف نوعی روش عمل مغز با اشعه (Radio surgery) است که طی آن پزشکان ضایعات عمیق مغزی را بدون نیاز به جراحی و باز کردن جمجمه ی بیمار، درمان میکنند. این فناوری، این امکان را میدهد که حتی عمیقترین بخشهای مغز را که با جراحی معمولی امکان دسترسی به آن وجود ندارد تحت درمان قرار دهند. در این روش در یک جلسه، صدها شعاع گاما که از یک منبع کبالت ساطع میشود و به صورت متمرکز به تومور تابانده میشود.
این تابش به صورتی است که بافتهای نرمال و حیاتی مغز حداقل اشعۀ ممکن را دریافت میکند. گامانایف دستگاهی است با هندسه خاص، با 201 چشمۀ کبالت 60 رادیواکتیو، که هر یک دارای هدایت گر جداگانهای بوده و به گونهای طراحی شده است که پرتو خروجی حاصل از چشمهها در یک نقطه متمرکز میشوند.
تاریخچۀ گامانایف در جهان
در 1968 ميلادی نخستین بیمار با روش گامانایف در بیمارستانی در سوئد تحت درمان قرار گرفت. پس از آن، در 1969ميلادی اولین بیماران با تومورهای مغزی نورینوم آ کوستیک و هیپوفیز تحت درمان با گامانایف قرار گرفتند و در 1970 ميلادی ناهنجاریهای شریانی وریدی (AVM) را در معرض پرتوهای دستگاه قرار دادند. طی سالهای بعدی استفاده از این سیستم در درمان تومورهای مننژیوم مورد استقبال گرفت و در 1976 ميلادی بیماری با تومور مننژیوم را با این دستگاه درمان کردند. پس از گذشت سالها، از تطابق تصاویر سیتی اسكن و امآرآی در طراحی درمان گامانایف استقبال شد. امروزه تعداد زیادی از این دستگاه در سراسر دنیا در مراکز درمانی مورد استفاده قرار گرفته است.
چه بیماریهایی با روش گامانایف درمان میشوند؟
۱. تومورهای خوشخیم مغزی :
- آکوستیک نوروما/ شوانوما (Acoustic Neuromas)
- مننژیوما (Meningioma)
- آدنومهای هیپوفیز ( Pituitary tumors)
- همانژیوبلاستوما (Hemangio blastomas)
- کوردوما (Chordomas)
- تومورهای پینهآل (Pineal tumors)
۲. تومورهای بدخیم مغزی
- متاستاز (Metastases)
- تومورهای گلیال ( Glial tumors)
- ملانوم چشمی (Ocular melanomas)
- کرانیوفارنژیوما
۳. ناهنجاریهای عروقی مغز
- ناهنجاریهای شریانی وریدی (AVM , AVF)
- ناهنجاریهای کاورنوس (Cavernous Malformations)
- بیماریهای عملکردی اعصاب (Functional Disorders)
- دردهای مقاوم به درمان (Intractable pain)
- نورالژی عصب تریژمینال (Trigeminal neuralgia)
روش درمانی گامانایف چه مزایایی دارد؟
- روش مؤثری برای درمان ضایعات غیرقابلدرمان توسط جراحیهای معمول است.
- نیازی به تراشیدن موهای سر و یا باز کردن جمجمه نیست.
- در این روش نیازی به بیهوشی وجود ندارد و بیمار از عوارض بیهوشی مصون میماند.
- عوارض بعد از جراحیهای معمول مانند عفونت، چسبندگی و .... وجود ندارد.
- درمان در طی چند ساعت انجام شده و بیمار همان روز به خانه برمیگردد.
- نیازی به گذراندن دوره نقاهت پس از بیماری نیست.
- دقت، ایمنی بیشتر و گرفتن نتایج بهتر، از مزایای این روش درمان در مقایسه با جراحیهای معمول است.
- هزینۀ بسیار کمتری نسبت به جراحیهای معمول دارد.
دکتر سید سلمان فاطمی . نورولوژیست, [23.05.21 09:01]
درمان با روش گامانایف به چه صورت است؟
ابتدا شرایط و وضعیت بیمار توسط یک تیم تخصصی کارآمد متشکل از جراح مغز واعصاب، نورولوژیست، متخصص رادیولوژی اعصاب، متخصص رادیوتراپی (انکولوژی) و متخصص فیزیک پزشکی تحت بررسی قرار گرفته و در صورت مناسب بودن این روش درمان برای بیمار، نوبت عمل تعیین میشود. مدت زمان درمان به صورت نرمال بين سه تا پنج ساعت پیشبینی میشود و کل مراحل درمانی در یک روز انجام میگیرد.
به منظور هدایت اشعۀ گاما به روی تومور، یک قاب اختصاصی به سر بیمار بسته شده و سپس به منظور تعیین محل دقیق تومور یا ضایعۀ مغزی تصویربرداری شامل امآرآی یا سیتیاسکن و دربرخی موارد آنژیوگرافی انجام میشود. پس از آن تصاویر به کامپیوتر مخصوص منتقل و توسط تیم پزشکان حدود تومور مشخص شده و سپس طراحی درمان انجام و بیمار تحت درمان با رادیوسرجری به روش گامانایف قرار میگیرد. پس از درمان فریم از سر بیمار باز و برای مدت کوتاهی تحت نظر قرار گرفته میشود. سپس بیمار با توصیههای لازم مرخص میشود. برحسب اندازۀ ضایعه، عمل به طور معمول بین سی دقیقه تا سه ساعت به طول میانجامد. غالب بیماران در همان روز به خانه بازگشته و از فردای عمل میتوانند فعالیتهای زندگی روزانه خود را از سر گیرند.
عوارض جانبی روش درمانی گامانایف چیست؟
امکان عوارض جانبی در این روش درمانی نسبت به جراحی باز، رادیوتراپی اکسترنال و روشهای مشابه درمانی بسار پایین بوده و حداقل ممکن است. با استفاده از گامانایف از خطرات جراحی سنتی مغز، از قبیل خونریزی، عفونت و یا سکته مغزی جلوگیری میشود. اما ممکن است ولی به میزان بسیار محدودی در بعضی از بیماران بر حسب نوع ضایعه عوارضی تا چند روز بعد از درمان مشاهده شود: مانندسردرد، سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ.
سورس کوبالت، از جمله مهمترین دستاوردهای حیاتی در حوزه پزشکی هستهای است. عمر این سورس ها 5 سال است و از زمان تاسیس مرکز درمانی دارای گامانایف در ایران از سال 82 تا کنون، سورس کوبارت نزدیک به 2/5 دوره تامین شد و هم اکنون بیش از 6 ماه از اتمام ذخایر آن در دستگاه گامانایف میگذرد و متاسفانه واردات این محصول حیاتی تحریم شد.
سورس کوبارت (باطری و شارژ اصلی با منشاء هسته ای) از کانادا تهیه و دستگاه گامانایف نیز از سوئد تامین میشود و به صورت محصولی مشترک به فروش میرسند. در حال حاضر موضوع اصلی مبنی بر مشکل خرید مجزای سورس کوبارت بدون دستگاه مشخص نشده است، بنابراین نمیتوان علت اصلی آن را در کشور تولید کننده این سورس حیاتی و یا کشور دیگر سازنده دستگاه آن جستجو کرد.
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول
تلفن : 32223328 - 031