ابزار بقای موجود زنده از نخستین همانند سازها تا مغز، از مغز تا ابزارهای بقای ویروس کرونا(قسمت سی و پنجم)
جهش های نوع دلتای ویروس کرونا، به نظر میرسد تغییر دهنده ی بازی تکاملی است و سبب میشود SARS-CoV-2 به سلول های میزبان حمله کند و توسعه پیدا کند. این جهش سریعا نوع غالب در ویروس های کووید 19 در همه ی جهان میشود.
اگر جهش به یک ویروس، مزیت ساختاری یا تولید مثلی بدهد آن جهش به راحتی میتواند در کل جهان، منتشر شود.
نوع دلتای ویروس کرونا وحشتناک است؛ دلایلی وجود دارد که نشان میدهد این نوع، در حال گسترش است .
تکامل حیات مادی از طریق تمایز، زاد و ولد و انتخاب طبیعی، سازگار کننده ی موجودات زنده با شرایط محیط بر آنها است. ژن های موجود در موجودات زنده، کوشش میکند گونه ی خاصی را حفظ کند و در این تلاش، از هیچ بی رحمی ای خودداری نمیکند. شاید در شرایطی، ابزار هوشمندی مانند مغز، تکنولوژی و مکانیسم های جدیدی را برای پیشبرد این خودخواهی ژنتیکی ابداع کرده باشد؛ مانند همکاری اجتماعی یا ازدواج و حمایت از فرزندان و حتی رفتارهایی به ظاهر ایثارگرانه که نهایت هدفش، باقی نگه داشتن ژنهای فردی است مانند سازمان های تامین اجتماعی و یا کمک به دیگران برای جبران در آینده از طرف آنها(بخشش با چشمداشت جبران در آینده) ولی همه اینها هدفش باقی نگه داشتن ژنهای گونه ی خود، به روشی تمیزتر و کم هزینه تر است.
غافل شدن از این فرایند تکاملی- که بر همه ی اجزای موجودات زنده ی عالم مادی ما حاکم است- به خصوص اگر با چیزی قدرتمندتر جایگزین نشود، منجر به فاجعه ای در سطح از میان رفتن یک نسل از جانداران از جمله انسان خواهد شد.
در حالی که هنوز در مورد تکامل مادی به عنوان حقیقتی غیرقابل انکار در جهان، بحث های فراوان در میان کسانی وجود دارد که چشم بر حقایق می بندند و دلخوش به آرزوها و تصورات نادرست خود از خلقت و فرایند پیشرفت انسان حتی در سطح دین و شناخت خدا و دلخوش به جمبل وجادو کردن ها هستند- طبیعی است فرصت فراوانی برای عوامل بیماری زای مهاجم بر انسان وجود داشته باشد و همه گیری قدرتمندی مانند کووید 19 را ایجاد کنند و اگر دقت علمی و برخورد دانشگاهی با این پدیده ها صورت نگیرد و مسئله ایجاد این همه گری ها را با توهمات برآمده از جهل، به جهت های بی ربط، نسبت دهند، بدتر از ویروس کرونا در راه خواهد بود.
با کاهش سرعت واکسیناسیون در جهان، متخصصان بهداشت، نگران گونه ای از ویروس کرونا هستند که درماه مارس در هندوستان شناخته شد و میتواند افزایش وحشتناکی را در موارد ابتلا و مرگ و میر در جهان، ایجاد کند. گونه ی دلتا اکنون 18% موارد ابتلا در کلرادو، مونتنان، داکتای شمالی، اوتا، ویومینگ و حدود 6 درصد موارد در کل جهان را تشکیل میدهد. اخیرا این گونه به هفتاد کشور جهان توسعه پیدا کرده است و اکنون گونه ی غالب در هندوستان، انگلستان و سنگاپور است.
هفته ی گذشته، گونه ی دلتا باعث 90% موارد انگلستان بود و باعث افزایش 65% موارد ابتلا از ابتدای ماه می شد. در روز یکشنبه، مسئولان انگلستان تصمیم گرفتند مراسم روز آزادی را به تاخیر بیندازند که به عنوان روز پایانی محدودیت های بهداشتی-اجتماعی بود. گونه ی دلتا 60% بیش از نوع آلفا- که نخستین بار در انگلستان شناسایی شد- قابلیت سرایت دارد و به نوبه ی خود در حدود 50% بیش از گونه قبلی ویروس در ووهان، قابلیت سرایت دارد.
اریک توپولمدیر در موسسه ی پژوشه های اسکریپس می گوید: این گونه بیشترین میزان سرایت را دارد و وحشتناک است این ویروس، خصوصیاتی دارد که به آن اجازه میدهد از سیستم ایمنی فرار کند و شاید مهاجم تر از نوع بتا باشد که نخستین بار در آفریقای جنوبی کشف شد. او ادامه می دهد: به علاوه بیشترین میزان انتقال را در مقایسه ی با آنچه تاکنون دیده ایم، دارد. این ویروس، ترکیب خیلی بدی دارد!
با توسعه این ویروس در انگلستان، آنتونی فائوچی مدیر موسسه ملی بیماری های عفونی و آلرژی در آمریکا می گوید: ما نباید بگذاریم وضعیت انگلستان برای آمریکا تکرار شود. واکسیناسیون کامل علیه کووید 19 هنوز در پیشگیری از گونه ی دلتا موثر است.
چرا گونه دلتا، بسیار خطرناک به نظر میرسد؟
ویروس هایی که به راحتی در گردش خون چرخش میکنند به خصوص کرونا ویروس و آنفوانزا که دستورات ژنتیکی خود را با استفاده از مولکول mRNA کدگذاری می کنند به صورت تصادفی و به مقدار زیاد، جهش پیدا می کنند و این به خاطر اشتباهات در کپی برداری است و در زمانی ایجاد میگردد - که آنها در سلول های میزبان انسان تکثیر می شوند. برخی جهش ها ویروس را توانمند میکند از آنتی بادی ها بگذرد؛ برخی قدرت آن را در عفونی کردن سلول، بیشتر میکند و برخی دیگر فایده ای برای ویروس ندارد و آن را ضعیف میکند.
کلید موفقیت گونه ی دلتا جمع شدن جهش های گونه است که در پروتئین تاج ویروس تجمع میکند و این تاج، SARS-CoV-2 را می پوشاند و منظره ای شبیه اثر انگشت به ویروس میدهد. این جهش ها تاج را تغییر داده است و در نتیجه برخی از آنتی بادی های موجود ممکن است خیلی سفت و به مقدار زیاد به ویروس متصل نشود. ویروس دلتا و کاپا از آنتی بادی هایی- که قبلا در عفونت یا واکسیناسیون ساخته شده است- فرار می کند.
برخی درمان ها با آنتی بادی های مصنوعی مانند Bamlanivimab نمی توانند گونه ی دلتا را خنثی کنند ولی برخی دیگر مانند Etesivimab, Casirivimab, and Imdevimab هنوز سودمند هستند. گونه ی دلتا جهش هایی را در پروتئین تاجی دارد که نحوه ی واکنش آن را با پروتئین گیرنده ی آنژیوتانسین کانورتینگ آنزیم ACE2 تغییر میدهد این گیرنده روی سلول های ریه و دیگری سلول های انسانی وجود دارد و راه ورود ویروس به سلول است.
جهش در محل 452 پروتئین اسپایک(تاج ویروس)- که در برخی گونه های کالیفرنیا هم بود- به نظر میرسد ویروس را مسری تر کند و کمک کند ویروس در جمعیت، توسعه پیدا کند. این را مهول سوتا ایمونولوژیست در مرکز واکسن اموری توضیح میدهد.
اگر جهش به یک ویروس، مزیت ساختاری یا تولید مثلی بدهد آن جهش به راحتی میتواند در کل جهان، منتشر شود. دلتا و گونه های نزدیک به آن و گونه ی شدیدا عفونت زای آلفا همه دارای جهش در منطقه ی 681 پروتئین تاجی هستند که به نظر میرسد تغییر دهنده ی بازی تکاملی است و سبب میشود SARS-CoV-2 به سلول های میزبان حمله کند و توسعه پیدا کند. این جهش سریعا نوع غالب در ویروس های کووید 19 در همه ی جهان میشود. به علاوه مطالعه ای جدید نشان میدهد تغییرات در منطقه ی 478 تاج دلتا به این ویروس قدرت میدهد از آنتی بادی های خنثی کننده ی ضعیف، فرار کند. این جهش در گونه های SARS-CoV-2 در آمریکا، مکزیک و اروپا از ابتدای سال 2021 شایع شده است.
راویندرا گوپتا پروفسور میکروبویولوژی بالینی در دانشگاه کامبریج- که یک مطالعه تایید نشده در این مورد دارد که چگونه گونه ها میتواند پتانسیل بیشتری برای ایجاد بیماری داشته باشد- میگوید: وقتی تو همه ی این جهش ها را داشته باشی تفاوت در عفونت زایی ویروس را مشاهده میکنی
واکسن، علیه این گونه ی دارای سرعت انتشار بالا، کمتر موثر است
داده ها از هند و انگلستان، نشان میدهد گونه ی دلتا طی 4 تا 6 هفته تبدیل به گونه ی غالب در این کشورها شده است. این نشان میدهد، دلتا مسری تر و عفونت زا تر از گونه های قبلی است. مدارک زیادی هست که این ویروس میتواند بیماری شدیدتری ایجاد کند. برای نمونه در اسکاتلند در مقایسه ی با گونه ی آلفا- که خودش هنوز باعث بیماری شدیدتری در مقایسه با نوع باستانی ووهان میشود- باعث دوبرابر شدن بیماری شد.
دیپتی گورداسانی اپیدمیولوژیست در دانشگاه کویین ماری لندن می گوید: ترکیب مسری تر بودن، شدت بالا و فرار از واکسیناسیون، سبب میشود دلتا گونه ای بسیار بسیار خطرناک شود.وقتی این ویروس وارد کشوری شود سریعا توسعه پیدا میکند، طی چند هفته تبدیل به گونه ی غالب می شود و می تواند مسیر حرکت همه گیری جهانی را تغییر دهد. واکسن ها هنوز علیه بیماری شدید و بستری شدن به وسیله ی گونه های آلفا و بتا موثر هستند ولی تاثیر کمتری علیه گونه های دلتا دارند.
افرادی که با یک یا دو دوز واکسن فایزر، واکسینه شده اند سطوح کمتری از آنتی بادی تولید کردند که بتواند گونه ی دلتا را خنثی کند و این در مقایسه با گونه های آلفا و بتا بود. در انگلستان 31% همه ی بیماران دچار گونه ی دلتای تایید شده که نیاز به اورژانس داشتند حداقل دوز اول واکسن را گرفته بودند. به طور مشابه مطالعه ای در حال انجام، نشان داده است دو دوز واکسن فایزر 88% سودمندی، علیه بیماری علامت دار به وسلیه ی گونه ی دلتا دارد. این عدد در گونه ی آلفا 93% بود. دو دوز آسترازنکا 66% علیه گونه ی آلفا و 60% علیه گونه ی دلتا سودمند بود. ولی فقط با یک دوز از هر دو واکسن، سودمندی واکسن 51% در برابر گونه ی آلفا و 33% علیه گونه ی دلتا بود.
این سودمندی وقتی به زیر 50% برسد سبب میشود سازمان غذا و داروی آمریکا کوشش کند واکسن های دیگری تولید کند که حداقل جلوی ابتلای 50% افراد را بگیرد. در مطالعات دیگر پژوهشگران گزارش می کنند دلتا عامل بیشتر عفونت های تازه ایجاد شده پس از واکسیناسیون کامل است و مثلا در هندوستان باعث دسته های زیادی از آن موارد در میان کارمندان سلامتی شد که کاملا واکسینه شده بودند. واکسن های زیادی در سطح جهانی هست و هنوز استاندارد درستی برای سودمندی آن در سطح بین المللی وجود ندارد ولی هر واکسن ممکن است تا حدی در برابر واکسن ها محافظت ایجاد کند.
بنجامین پینسکیویروس شناس و پزشک از دانشکده پزشکی استانفورد می گوید: ما به اطلاعات بیشتری در باره ی عملکرد برخی از این واکسن های کنونی قابل دسترس در سطح جهانی نیاز داریم. من تصور می کنم مردم نیاز دارند مطمئن شوند که واکسینه میشوند و تا زمانی که آنها کاملا واکسینه شوند مداخله های عمومی سلامت، بسیار مهم است. واکسن به تنهایی، فقط پیشرفت بیماری قابل انتقال را، با افزایش ایمنی خالص، کم میکند. تا آن نقطه، کارهای پیشگیرانه مانند فاصله گذاری اجتماعی و ماسک زدن، استراتژی های تایید شده برای جلوگیری از توسعه ی ویروس هستند.
با واکسینه شدن حدود 44% مردم آمریکا، بیشتر مردم هنوز حساس به عفونت هستند. شل کردن محدودیت های اجتماعی ممکن است به گونه ی دلتا فضای تنفس بدهد تا در پاییز دوباره اوج پیدا کند. مطالعه ای که هنوز تایید نشده است پیشنهاد می دهد امکان گونه های فصلی در شیوع کووید 19 بر اساس تحلیل های انجام شده همه ی سال در اروپا بوده است. با اینکه تمایل ویروس برای توسعه در فصل پاییز هنوز روشن نیست ولی ما میدانیم باقی ماندن بیشتر مردم در فضای سربسته با تهویه ضعیف و رطوبت پایین، احتمال سرایت را بیشترمیکند.
آنچه در انگلستان رخ میدهد در هر جای دیگر در جهان هم ممکن است تکرار شود. کی ساتو ویروس شناس در دانشگاه توکیو می گوید: ما باید فاصله گذاری اجتماعی را بعد از واکسیناسیون، ادامه دهیم زیرا همیشه این احتمال هست که عفونت جدیدی ایجاد شود و واکسن ها ممکن است علیه گونه های جدید، سودمندی کامل نداشته باشد. گونه های بیشتری مانند این، به خصوص در افراد واکسینه نشده ممکن است توسعه پیدا کند.
سوتار می گوید: این ویروس ها هر چه بیشتر جهش پیدا کند به آنها اجازه ی فرار از دست آنتی بادی ها را می دهد. این از دیدگاه نظری واکسن های کنونی را کم اثرتر حتی در برابر این گونه ها میکند.
گوپتا هشدار می دهد: اگر ما به گونه ی دلتا توجه کافی نکنیم موج دیگری را در آمریکا شاهد خواهیم بود و حتی همین امروز، کاهش تعداد مبتلایان در امریکا از محور نزولی به سطح صاف رسیده است. اگر توجه کافی نشود ما افزایش شدید مبتلایان و بستری ها را در مناطق حساس، خواهیم داشت و همه گیری طولانی تر میشود.
https://www.nationalgeographic.com/science/article/the-delta-variant-is-serious-heres-why-its-on-the-rise
برخی توضیحات از دکتر سید سلمان فاطمی متخصص بیماری های مغز و اعصاب
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول
تلفن : 32223328 - 031