ابزار بقای موجود زنده از نخستین همانند سازها تا مغز، از مغز تا ابزارهای بقای ویروس کرونا(قسمت سی و هفتم)
چهار سوال معروف در مورد کووید طولانی
دانشمندان در حال بررسی بیماری طولانی ای هستند که پس از ابتلا به SARS-CoV-2 برخی از افراد را مبتلا میکند؛ ولی هنوز برخی اسرار آن، ناشناخته مانده است. وقتی کلیر هاستی در ماه مارس سال گذشته، بیمار شد کوشش کرد بیما ری را به فراموشی بسپارد. او میگوید: خیلی آرام شروع شد من توجهی به آن، نمیکردم.
ولی طی یک هفته او کلا افتاد من هرگز اینطور احساس خستگی نکرده بودم احساس میکردم یک فیل، روی سینه ی من است.اومیگوید: احساس میکرد آخرین کلمات را در این دنیا بر زبان می آورد هرچند شرایط او اکنون خیلی متفاوت از روزهای گذشته است ولی اومیگوید: تا امروز یک روز بدون علامت و خستگی نداشته ام.
وقتی تعداد مبتلایان کووید 19 در سطح جهانی به 170 میلیون نفر رسیده است، انتظار هست میلیون ها نفر پس از بهبود از بیماری، علایم مزمن مانند خستگی و ضعف را داشته باشند... بیش از 10 درصد افرادی که بیمار می شوند کووید طولانی را تجربه می کنند یعنی در سطح جهانی بیش از 16 میلیون نفر این حالت را دارند! یک چالش بزرگ، بر اقتصاد و فعالیتهای مثبت جهانی که شرایط کنونی، نویدی بر برطرف شدن زودرس آن ندارد.
هاستی بیماری ای به نام کووید طولانی دارد؛ یک بیماری دراز مدت که پس از ابتلا به SARS-CoV-2 ایجاد می شود. مطالعه روی هزاران فرد لیست طولانی از علایم مانند خستگی، سرفه ی خشک، تنفس کوتاه، سردرد و درد عضلات را نشان میدهد. گروه تحت رهبریآتنا اکرمی نوروساینتیست در دانشگاه کالج لندن، 205 علامت را در بررسی بیش از 3500 فرد شناسایی کردند. بیشتر این علایم شامل خستگی، ضعف پس از ورزش و اختلال عملکرد ذهنی است و این علام کم و زیاد میشود و افراد وارد فازهایی از بهبود می شوند و دوباره، بیماری تشدید میشود.
در ماه های اول همه گیری این عقیده که ویروس ممکن است باعث شرایط مزمن شود مورد بحث و نزاع بود ولی هاستی خیلی زود فهمید او در داشتن فرم طولانی بیماری تنها نیست. در ماه می 2020 او یک گروه فیسبوک برای افراد دارای علایم مشابه تاسیس کرد و اکنون گروه او 40 هزار عضو دارد. کووید طولانی یک مشکل بزرگ عمومی و اجتماعی است. در ژانویه سازمان بهداشت جهانی گایدلاین های خود را برای درمان کووید 19 به روز کرد و توصیه کرد همه ی بیماران باید به امکانات و مراقبت های بعد از بیماری کووید 19 دسترسی داشته باشند.
سازمان های بهداشت در آمریکا اعلام کردند حدود 1 میلیارد دلار آمریکا برای تحقیقات روی کووید مزمن، هزینه می کنند و کووید مزمن را “post-acute sequelae of COVID-19 (PASC)” نامیدند.
در انگلستان موسسه ی تحقیقات سلامت، اعلام کرد 18.5 میلیون یورو برای انجام 4 تحقیق درمورد کووید 19 مزمن، هزینه کرده است.
بیو بانک انگلستان قصد دارد کیت های خودآزمایی را به همه ی 500 هزار شرکت کننده در این مطالعات، بدهد تا کسانی که آنتی بادی علیه SARS-CoV-2 دارند برای مطالعات بعدی زودتر شناسایی شوند. وقتی تعداد مبتلایان کووید 19 در سطح جهانی به 170 میلیون نفر رسیده است، انتظار هست میلیون ها نفر پس از بهبود از بیماری، علایم مزمن مانند خستگی و ضعف را داشته باشند.
چه تعداد از افراد، کووید طولانی را تجریه میکنند و چه کسانی در خطر آن هستند؟
بیشتر مطالعات قبلی روی افرادی انجام شده است که به دلیل بیماری حاد در بیمارستان بستری شده اند.
آنی نالباندیان متخصص قلب در دانشگاه کلمبیا در نیویورک و همکاران او، نه مطالعه از این نوع انجام دادند آنها دیدند حداقل 32.6 تا 87.4% افراد مبتلا پس از بهبود حداقل یکی از علایم کووید 19 را تجربه می کنند. ولی بیشترافراد با کووید 19 هرگز آنقدر بدحال نیستند که بستری شوند. بهترین راه ارزیابی کووید مزمن بر کسانی است که تست مثبت ویروس داشته اند.
اداره ی آمار ملی انگلستان با پیگیری 20 هزار فرد که تست کووید آنها مثبت بود این کار را انجام داد در آخرین مطالعات تحلیلی آنها مشاهده شده 13.7% بیماران حتی پس از 12 هفته، هنوز علایم کووید طولانی را گزار ش می کنند. اکرمی- که زمان پژوهشی خود را اکنون در زمینه ی تخصصی خودش نوروساینیس و کار بر کووید طولانی می گذارند- می گوید: من تصورمیکنم این بهترین تخمین تا امروز است.
به عبارت دیگر بیش از 10 درصد افرادی که بیمار می شوند کووید طولانی را تجربه می کنند یعنی در سطح جهانی بیش از 16 میلیون نفر این حالت را دارند! این حالت در زنان بیشتر از مردان است. در تحلیل دیگری 23% زنان و 19% مردان 5 هفته پس از بیماری هنوز این علایم را داشتند.
دکتر سید سلمان فاطمی . نورولوژیست, [21.06.21 05:06]
راچیل ایوان پزشک از دانشگاه لیسستر و عضو تحقیقات کووید پس از بستری شدنمی گوید: اگر تو مرد باشی احتمال بیشتری دارد پس از کووید، بستری شوی یا بمیری ولی اگر زن باشی، احتمال بیشتری دارد دچار سندر کووید طولانی شوی.کووید طولانی در افراد میانسال بیشتر است، اینکه چرا افراد مسن دارای سندرم کووید طولانی کمتری هستند به گفته ی او شاید به دلیل مرگ بیشتر افراد مسن پس از ابتلا به بیماری باشد.
علت بیولوژیک کووید طولانی چیست؟
با وجود مطالعات طولانی، علت اصلی مشخص نیست بسیاری از افراد دچار این سندرم، اختلالاتی در چند اندام خود داشتند یعنی این بیماری چندین اندام را درگیر میکند. اوانس میگوید: بیشترمطالعات نشان میدهد پس از چند هفته بیشتر ویروس از بدن پاک شده است بنابراین من تصور میکنم سندرم کووید طولانی یک عارضه ی عفونی نباشد. با این همه مدارک نشان میدهد بخش هایی از ویروس مانند مولکول های پروتئین، ممکن است تا 7 ماه دربدن باقی بماند.
احتمال دیگر اینکه کووید طولانی به دلیل سیستم ایمنی و حمله ی آن بر دیگر اندام های بدن، ایجاد شود. به عبارت دیگر کووید طولانی می تواند یک بیماری خود ایمن باشد. استیون دیکس پزشک و پژوهشگر بیماری های عفونی در دانشگاه کالیفرنیا سان فرانسیسکو میگوید: ویروس کرونا میتواند مانند یک بمب هسته ای برای سیستم ایمنی باشد وهمه چیز را فعال کند.
برخی از این تغییرات ممکن است طولانی شود و این، مشابه وضعیت بعد از برخی از عفونت های ویروسی دیگر است. هنوز خیلی زود است بگوییم ممکن است این فرضیه درست باشد و ممکن است هرکدام، در افراد متفاوت درست باشد. اطلاعات اولیه پیشنهاد می دهد کووید 19 طولانی ممکن است بیماری های بسیاری را با هم، جمع و یکپارچه کند. این بیماران دچار علایمی مانند خستگی و ورزش کردن دشوار می شوند و ممکن است ماه ها پس ازعفونت ادامه یابد.
برخی پژوهشگران روی مرحله ی بعدی کار می کنند به این امید که بیولوژی بیماری را کشف کنند. کووید مزمن Post-hospitalisation COVID-19 study (PHOSP-COVID)بیش از هزار بیمار را در انگلستان درگیر کرده است. این بیماران نمونه خون میدهند و به دنبال مشکلات قلبی عروقی احتمالی و دیگر تغییرات در اندام ها هستند. به طور مشابه، دیکس تلاش کرده است 300 بیمار کووید 19 را که هر 4 ماه پیگیری میشوند و نمونه های خون و بزاق داده اند پیگیری کند.
او میگوید: ما بانک اطلاعاتی بسیار بزرگی را امروز در اختیارداریم. .. ما بر نتایج التهابی، تغییرات در سیستم انعقادی و مدارکی- که ویروس ادامه میابد- بررسی می کنیم. گروهی متفاوت سیتوکین ها را در خون افرادی که کووید داشته اند بررسی کردند و این، پیشنهاد میدهد سیستم ایمنی در حقیقت بیرون از کنترل است؛ همچنین مارکرهای پروتئینی اختلالات نورونی را پیشنهد میدهد.
درک بهتر بیولوژی پایه ای به روش های درمان و دارو اشاره می کند. ولی غیرمحتمل به نظر می رسد که توضح منفردی برای کووید 19 وجود داشته باشد. بیشتر پژوهشگران اکنون تصور می کنند فرایندهای بسیاری وجود دارد بنابراین کووید مزمن یک نفر، ممکن است کاملا متفاوت از کووید مزمن بیمار دیگر باشد.
راز عوارض طولانی کرونا ویروس
اوانس و گروه او در بررسی جدید بر بیماران پس از بستری ناشی از کووید ، 1077 بیمار کووید 19 را مورد بررسی قرار دادند و علایم آنها شامل ناتوانی بدنی، مشکلات روانی مانند اضطراب، اختلال روانی در مناطقی مانند حافظه و تکلم را زیر نظر گرفتند.
پژوهشگران همچنین اطلاعات پایه ای مانند جنس و سن و داده های بیوشیمی مانند سطوح پروتئین های التهابی مانند CRP را بررسی کردند. گروه سپس از وسیله ی ریاضیاتی به نام آنالیز خوشه ای استفاده کرد تا ببیند آیا گروه های قابل شناسایی از بیماران با علایم مشابه وجود دارد یا نه.
اوانس می گوید: ما تصور می کنیم اگر بیماران، تخریب وسیع ریوی و تخریب عملکرد چند اندام داشته باشد بیماری آنها بعدا ادامه می یابد.
ولی مطالعه، ارتباط کمی بین شدت فاز حاد و سطوح تخریب بافتی و شدت کووید طولانی پیدا کرد. واقعیت پیچیده تر بود. آنالیز فهمید چهار دسته از بیماران دچار کووید طولانی علایم متفاوتی دارند. سه گروه اختلال روانی و اختلال بدنی درمقادیر متفاوت داشتند ولی اختلال شناختی در آنها مشاهده نشد. گروه چهارم اختلالات متوسط روانی و بدنی داشتند ولی مسائل شناختی آنها عمیق بود. اوانس می گوید: شناخت بیمار، واقعا چیز منحصر به فردی است و ما آن را در نظر نداشتیم. او تاکید میکند که این مطالعه، مکانیسم زیربنایی را مشخص نکرده است ولی این واقعا مرحله ی اول است.
ارتباط بین کویید طولانی و سندرم های بعد از عفونت چیست؟
برخی دانشمندان، با کووید طولانی شگفت زده نشده اند. آنتونی کوماروف پزشک متخصص داخلی از دانشگاه هاروارد در بوستون ماساچوست می گوید: بیماری هایی که پس از عفونت، طولانی میشود طی صد سال توسط دانشمندان مورد بررسی قرار گرفته است. آگاهی نسبت به انسفالیت با درد عضله Myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome (ME/CFS) که به عنوان سندرم ضعف عمومی به حساب می آید خیلی کمک میکند.
بیماران دچار این اختلال ناتوان کننده پس از فعالیتی اندک احساس خستگی می کنند. علایم دیگری مانند سردرد هم دارند؛ نمونه مایع مغزی نخاعی هم معمولا یک بیماری بعد از عفونت را نشان میدهد. مشخص نیست عفونت، علایم طولانی را ایجاد کند. یک مطالعه روی 235 نفر که با عفونت مشخص ویروسی یا باکتریال، شناخته شده بودند نشان داد پس از 6ماه 1% علایم مداومی را شامل ضعف شدید، درد عضلانی، اختلالات شناختی و اختلال روانی داشته اند درصد، خیلی مشابه بیماری کووید طولانی است.
برخی بمیاران با کووید طولانی کرایتریای Myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome (ME/CFS) را به دست می آورند ولی برخی تفاوت ها وجود دارد. برای نمونه افراد دچار کووید طولانی، بیشتر ممکن است دچار تنگی نفس در مقایسه با بیماری خستگی مزمن باشند؛ همچنین اگر کووید طولانی به پایان برسد به سندرم های متعددی تقسیم می شود و مقایسه ی بین آن و بیماری خستگی مزمن را دشوار می کند. نسرین الوان پژوهشگر بهداشت عمومی در دانشگاه سوتهامپتون در انگلستان می گوید: من برای مدت طولانی اصرار داشتم بگویم این دو سندرم، یکی هستند زیرا من تصور میکنم این یک اصطلاحی چتر مانند است و بسیاری چیزها احتمال دارد زیر چتر کووید طولانی، رخ دهد.ولی دیکس اعتقاد دارد اینها بیماری های متفاوتی هستند .
برخی پژوهشگران- که روی 20 هزار بیمار با فاکتورهای ژنتیکی مستعد کننده ی Myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome (ME/CFS) و بیماران بعد از ترخیص از بیمارستان بررسی کردند- میگویند ممکن است این دو، موارد مشابهی داشته باشند.
برخی کشورها کلینیک هایی را برای بیماران دچار کووید مزمن تشکیل داده اند.
در آلمان شرکتی به نام MEDIAN به پذیرش بیماران دچار کووید طولانی می پردازد و برخی اقدامات حمایتی و بازتوانی را برای آنها انجام میدهد و در انگلستان خدمات بهداشتی ملی، حدود 10 میلیون یورو برای پیوند میان 69 کلینیک در بررسی و ارزیابی افراد دارای این شرایط، ایجاد کرده اند. مدارک زیادی هست که گروه های بازتوانی و درمانی زیادی برای کنترل بیماری نیاز هست؛ زیرا کووید طولانی بخش های مختلف بدن را درگیر میکند.
اکرمی میگوید: هر بیمار حداقل 16 تا 17 علامت در اندام های مختلف بدن دارد؛ معمولا کلینیک ها این حجم از کارشناس و پزشک را ندارند.
شرکت بیوتکنولوژی پیورهلت تک در بوستون ماساچوست، در حال کارازمایی بر روی داروی deupirfenidone است که یک داروی ضد التهابی و ضد اسکلروز و فیبروز است. نتایج درنیمه ی دوم 2021 مشخص میشود.
در انگلستان متحصص اورژانس شارلوت سامر در دانشگاه کامبریج و همکاران او بر درمان های دیگر برای جلوگیری از کووید مزمن کار می کنند. آنها به افراد ترخیص شده آپیکسابانو آتورواستاتین می دهند.
در نهایت این سوال هست که آیا واکسن های کووید، نقشی در بهبود کووید طولانی دارند یا نه. مطالعه ای در انگلستان، نشان میدهد 57 % افراد پس از دریافت واکسن، بهبودی علایم و 19% بدتر شدن علایم را گزارش کردند. به طور مشابه آکیکو لواساکی ایمونولوژیست در دانشگاه یال در نیوهاون بر بیمارانی کار میکند که واکسن نگرفته اند بنابراین آنها می توانند پاسخ بدن آنها را در مواجهه با واکسن بررسی کنند.
او مطرح میکند که واکسن ها احتمالا میتوانند علایم باقیمانده از کووید را با زدودن ویروس یا بقایای ویروس- که در بدن فرد باقی مانده است- یا با تنظیم مجدد سیستم ایمنی، بهبود بخشند.
سندرم کووید 19، نه فقط افراد را میکشد بلکه بخش بزرگی از مبتلایان را از عرصه ی کار و فعالیت، خارج میکند. اینها همه جدای از عوارض این بیماری ویروسی بر سلول های بدن و به خصوص ژنها است. ورود ژن های ویروس به ساختار ژنتیکی انسان، یک مارک تکاملی بر انسان امروز و کمکی برای آیندگان در بررسی های زیست شناسی تکاملی در خواهد بود.
ولی ورود ژنها به ساختار ژنتیکی انسان، میتواند باعث تغییر عملکرد بسیاری از اندام ها و بخش های مختلف بدن شود. در عرصه ی خام و وحشی طببیعت، بسیاری از این اختلالات در بدن، با انتخاب طبیعی قدرتمند موجود، زدوده میشود ولی در محیط زندگی کنونی انسان، که پیشرفت های پزشکی و تولید واکسن، بسیاری از انتخاب های موجود در طبیعت را حذف کرده است، انتظار هست اختلالات در قالب ژنهای معیوب باقی بماند و نسل های آینده را با چالش مواجه کند.
https://www.nature.com/articles/d41586-021-01511-z?utm_source=facebook&utm_medium=social&utm_content=organic&utm_campaign=NGMT_USG_JC01_GL_Nature&fbclid=IwAR23xT35wgiDggsT75dq1rUuaMcFycjwJ_joTuIJWwosZ6za-v5zd5Er6QA
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول
تلفن : 32223328 - 031