دکتر سید سلمان فاطمی

آگاهی ای بالاتر از آگاهی من
برنامه ی ایجاد ابزار هوشمندی، از ابتدای خلقت تاکنون آرام آرام اجرا شده است و اکنون هم فراتر از آگاهی بشریت و یا آگاهی دیگر موجودات، به شکلی بهینه و حساب شده و آگاهانه در جهت صرفه جویی انرژی، پیش میرود.

بالاتر از هر فرد آگاهی، آگاه دیگری هست
بالاتر از هر صاحب علمی، عالمی هست

منبع هوشیاری کجاست؟ قسمت پنجاه و هفتم

برای شناخت جهان، همیشه بر خودآگاه نمیتوان اعتماد کرد. بخش بزرگی از فعالیت های شناختی و رفتاری انسان، در ناخودآگاه رخ میدهد و این نه تنها عیب نیست بلکه فرایند پیچیده ی تکامل مادی در جهت صرفه جویی در مصرف انرژی و زمان، آن را ایجاد کرده است.

بخش بزرگی از زندگی و شناخت انسان، از پیش تعیین شده است تا او ببیند، حس کند و عمل نماید حتی اگر ادراک و حس، وارد خودآگاه او نشده باشد.

انسان هوشیار و انسان رفلکسی دو جزء یک پازل برای زیستنِ به صرفه در جهان مادی است.

تحقیقات علوم اعصاب، باعث تجدید نظر در یک نظریه ی پیشرو در مورد آگاهی می شود

یک یافته ی جدید، نشان می‌دهد تصاویر ناخودآگاه پردازش شده، در شبکه های مغزی مرتبه ی بالاتر، توزیع می شود و این یافته، تجدید نظر در یک نظریه عمومی بر آگاهی را لازم می‌کند.
توسط مو کوستاندی
23 جولای 2023

اینکه پردازش ناخودآگاه اطلاعات دقیقاً چگونه و چقدر بر رفتار ما تأثیر می گذارد، همیشه یکی از بحث برانگیزترین سؤالات روانشناسی بوده است.

در اوایل قرن بیستم، زیگموند فروید این تفکر را رایج کرد که رفتارهای ما توسط افکار، احساسات و خاطرات پنهان شده در اعماق ضمیر ناخودآگاه، هدایت می شود.

این دیدگاه، بسیار محبوب شد، اما در نهایت به عنوان موضوعی غیرعلمی، رد شد.

ما از بیشتر فعالیت های مغز کاملاً بی اطلاع هستیم، اما پردازش ناخودآگاه در واقع بر رفتار تأثیر می گذارد. با این حال، برخی از اثرات، مانند پرایمینگ یا آغازگر معنایی ناخودآگاه، زیر سوال رفته است، و برخی را به این نتیجه رسانده که وسعت پردازش ناخودآگاه، محدود است.

(پرایمینگ یا آغازگری: قرار گرفتن در معرض یک محرک، ممکن است بر پاسخ به محرک بعدی، بدون هدایت یا قصد آگاهانه، تأثیر بگذارد.

اثر آغازگر، به تأثیر مثبت یا منفی یک محرکِ به سرعت ارائه شده (محرک اولیه) بر پردازشِ یک محرک دوم (محرک هدف)- که کمی بعد ظاهر می شود- اشاره دارد.

به طور کلی، تولید اثر پرایمینگ به وجود رابطه ی مثبت یا منفی بین آغازگر و محرک هدف، بستگی دارد. به عنوان مثال، کلمه پرستار ممکن است بعد از کلمه ی دکتر، سریعتر از کلمه نان تشخیص داده شود. پرایمینگ می تواند ادراکی ، تداعی، تکراری، مثبت، منفی، عاطفی، معنایی یا مفهومی باشد.
در پرایمینگ معنایی، عبارت اول و عبارت هدف، از یک مقوله ی معنایی هستند و ویژگی های مشترکی دارند. به عنوان مثال، کلمه ی سگ، یک عبارت معنایی اولیه برای گرگ است، زیرا این حیوانات، مشابه هستند. تئوری اولیه‌سازی یا پرامینگ معنایی، به دلیل گسترش فعال‌سازی در شبکه‌های انجمنی associative networks است.)

یک مطالعه ی جدید بر اسکن مغز، اکنون نشان می دهد که اطلاعات بصری ناخودآگاه پردازش شده، در شبکه ی گسترده تری از مناطق مغز- که درگیر در وظایف شناختی درجه بالا هستند- توزیع می شود. نتایج به بحث در مورد میزان تأثیر پردازش اطلاعات ناخودآگاه بر مغز و رفتار کمک می کند و نویسندگان این مطالعه را به تجدید نظر در یکی از نظریه های پیشرو در آگاهی سوق می‌دهد.

پردازش ناخودآگاه
نینگ می و همکارانش در مرکز باسک در اسپانیا- که در زمینه شناخت، مغز و زبان کار می کند- از 7 شرکت کننده استفاده کردند. پژوهشگران تصاویر بصری را در حین بررسی مغز آنها با تصویربرداری تشدید مغناطیسی کاربردی (fMRI)، به شرکت کنندگان نشان دادند.

نیمی از تصاویر، موجودات زنده و نیمی دیگر از اجسام بی جان بودند. همه آنها به ده گروه، دسته بندی می شدند مانند حیوانات یا قایق.

شرکت کنندگان در مجموع 1728 تصویر را- که در بلوک های 32 تایی ارائه شده بود- در یک دوره ی شش روزه مشاهده کردند. هر کدام از دوره ها با یک جلسه اسکن یک ساعته با fMRI، همراه بود.

پس از تعیین الگوی فعالیت مغز- که با هر تصویر مرتبط بود- محققان همان تصاویر را برای دوره های زمانی کوتاه تری در آزمایشات بعدی ارائه کردند.

در برخی، تصاویر به مدت 47 میلی ثانیه (میلی ثانیه، هزارم ثانیه) ارائه شد و به شرکت کنندگان یک تجربه ی ادراکی واضح از آنها ارائه گردید. در برخی دیگر، تصاویر برای 38 میلی‌ثانیه ارائه شدند، و این، زمان کافی برای تماشای تصاویر بود و در موارد دیگر، تصاویر به مدت 25 میلی‌ثانیه ارائه شد.

در حالت اخیر، تصاویر به آگاهی آگاهانه ی شرکت‌کنندگان وارد نشد.
حتی وقتی تصاویر برای کوتاه‌ترین دوره‌های زمانی ارائه می‌شد و شرکت‌کنندگان نمی توانستند محتویات آن‌ها را تشخیص دهند، الگوی فعالیت مغزی آن‌ها حاوی اطلاعات کافی برای محققان بود تا تصاویر را به عنوان جاندار در مقابل اشیاء بی‌جان طبقه‌بندی کنند.

به عبارت دیگر، پردازش ناخودآگاه، حاوی اطلاعات معناداری در مورد تصاویر بود و برای مراحل سطح بالاتر پردازش، قابل دسترسی بود.
پژوهشگران می‌گویند یافته های آنها- که در مجله Nature Human Behavior منتشر شده است- نشان می‌دهد بازنمایی‌های ذهنی اطلاعات آگاهانه و ناخودآگاه در برخی مناطق مسیر بصری همپوشانی دارد، و نیز پیشنهاد می‌دهد که نظریه‌های فضای کاری کلی در مورد آگاهی، نیاز به بازنگری دارند.

نظریه فضای کاری کلی آگاهی
تئوری‌های فضای کاری کلی، بیان می‌کند آگاهی آگاهانه، زمانی به وجود می‌آید که یک قطب شبکه ی مرکزی در مقیاس بزرگ از ساختارهای مغز در لوب‌های فرونتال و آهیانه، اطلاعات را «پخش» می‌کند تا آن‌ را برای سایر سیستم‌های عصبی درگیر در فرآیندهای شناختی مانند توجه، زبان و حافظه ی کاری، در دسترس قرار دهد.

بنابراین، انواع مختلف اطلاعات، در حوزه‌های محدود مربوط به خود، پردازش می‌شود و تنها زمانی وارد آگاهی آگاهانه می‌شود که ابتدا دریافت شده و سپس توسط قطب مرکزی، به اشتراک گذاشته شود.
(GWT)Global Workspace Theory
را می توان با تئاتر ذهن، مقایسه کرد، که در آن محتویات آگاهانه، شبیه به یک نقطه روشن در صحنه حافظه فوری است که توسط کانون توجه تحت هدایت اجرایی انتخاب شده است.

فقط نقطه روشن، آگاه است.

بقیه سالن تاریک و ناخودآگاه است. GWT در تعدادی از مدل‌های فضای کاری کلی صریح و قابل آزمایش (GWM) پیاده‌سازی شده است. این مدل‌های خاص GW، نشان می‌دهد تجارب آگاهانه عملکردهای مغزی توزیع‌شده‌ای را به‌کار می‌گیرند که عمدتاً ناخودآگاه (غیرقابل گزارش) هستند. مجموعه بزرگی از یافته های جدید این دیدگاه را تایید می کند. برای مثال، آزمایش‌های مغزی نشان می‌دهد در حالی که محرک‌های بینایی ناخودآگاه فعالیت بالایی را در قشر بینایی برمی‌انگیزد، محرک‌های آگاهانه یکسان، گسترش بیشتری از فعالیت بالای مغز را به لوب‌های فرونتال و جداری نشان می‌دهند (Dehaene, 2001). نتایج مشابهی برای مهارت های شنوایی، لمس، درد و حسی-حرکتی یافت شده است (Baars, 2002). حالت بیداری خودآگاه از چنین فعل و انفعالات مغزی سریع، انعطاف پذیر و گسترده پشتیبانی می کند، در حالی که حالت های ناخودآگاه، این گونه نیستند (Baars et al, 2004). این یافته‌ها توانایی چارچوب GW را برای پیشنهاد فرضیه‌های جدید و ابطال‌پذیر نشان می‌دهد.

این مقاله
https://www.freethink.com/health/revision-leading-theory-consciousness?fbclid=IwAR2oFubNCGhaMWO7YY_wXKrVYicBy3ndA5PTw3MHQmpuX9ipngnndGJ8FUo