تلاش های پزشکی با حذف انتخاب طبیعی، رکنی از ارکان تکامل(evolution) را کمرنگ تر از گذشته کرده است ولی آیا امروز امکان تکامل و بزرگتر شدن مغزهای ما نیست؟
هرچند پیشگیری و درمان بیماری هایی که در گذشته کشنده بود، امروز افراد ضعیفتر را برای مدتی طولانی، زنده نگه میدارد و از گزینش طبیعی آنها جلوگیری میکند یا به عبارتی سرعت تکامل را کند میکند ولی توسعه علم سلولی مولکولی و ژنتیک، پنجره ای انسانی را برای توسعه تکامل در نبود انتخاب طبیعی گشوده است.
آیا تلاش ها برای تکامل دادن مغز کامل انسان در آزمایشگاه، موفق بودهاست؟
پژوهشگر مادلین لانگستر در زمانی طولانی، 300 مغز را در آزمایشگاه خود، پروراند. روزنامه نگار علم، زاریا گورفیت برای ما جنبهای از این آزمایش را برای تکامل دادن مغزهای مصنوعی در آزمایشگاه ارائه میدهد.
لانگستر که منتظر تولد کودک خویش است، میگوید: عمر آن، اکنون به شش یا هفت ماه میرسد لانگستر به جنینی در شکم خود اشاره نمیکند بلکه به مغزهای کوچکی اشاره میکند که در کارگاه خود، پرورش داده و حجم آن در این مرحله به چهار میلیمتر رسیده است.
لانگستر چند صدتا از آنها را رشد دادهاست و هر مغز دارای حدود دومیلیون سلول عصبی است. ما در ازمایشگاه زیست مولکولی وابسته به انجمن پژوهش های پزشکی کامبریج، هستیم و آن مجموعه ای از کارگاه ها با حالت شیشه ای است که تجهیزات پیشرفته ای دارد.
این ساختمانی اسرار آمیز نیست بلکه بنایی است که ساخت آن، هزینه ای در حدود 212 ميليون پوند داشته است و چند پروژه را در آینده در بر میگیرد كه شايسته است موضوعي براي فيلم های خيالي باشد.
در بخش کوچکی از پژوهش های جهانی، گروه مادلین در کاری شگفت انگیز مداخله دارند که شبیه به سحر است. آنها پوست انسان را به مغز تبدیل میکنند!
مادلین میگوید: مغزها در آزمایشگاه به همان روشی که در جنین رشد میکند پرورش داده میشود.و این درست بوده مگر اینکه محیط آن، متفاوت است.
آنها مغزها را در محیط رشدی ضخیم قرار دادند تا شبیه محل رحم شود. و چون منبع خون ندارد این مغزها که با بدن انسانی متصل نیست با مایعی پر از مواد غذایی تغذیه میشود که هر چند روز از نو ساخته می شود و به این ترتیب، سیستم ایمنی از این مغزها حمایت نمیکند بنابراین لازم است همه چیز پیش از آنکه با آن متصل شود با الکل استریل شود.
وقتی در محل پرورش را باز کردم آنطور که تصور میکردم منظره شگفت انگیز نبود بلکه ساختاری با شکل خاص در مایع بود و مانند دانه های پاپکورن پر از آب بود به جای آنکه مرکزی برای تولید قدرت فکری باشد!
علاوه بر آن، منظره فریب دهنده بود و در واقع مشابهان مغز (مغزهای کوچک شده که در آزمایشگاه رشد میکند)به طرز عجیبی شبیه مغز انسان بود زیرا این مغزهای کوچک همانطور که در مغز انسان هست به ماده ای خاکستری رنگ، تبدیل میشود که از سلول های عصبی تشکیل شده است و ماده سفید که بافتهای چربی است که از انتهاهای عصبی یا محورهای سلول های عصبی تشکیل شدهاست. همچنین مغزهای کوچک مانند مغز انسان به مناطق معینی تقسیم می شود و دارای قشر پر از پیچ و تاب است و به نظر میرسد مرکز زبان و تفکر آگاهانه است و منطقه هیپوکامپ که مسول عاطفه و حافظه است و مخچه كه مسئول هماهنگ كردن عضلات است و بسياری مناطق دیگر....
و به طور خلاصه اين مغزها مشابه حجم مغزهای انسانی در سن نه هفتگی جنینی است.
چگونه میتوان به مغزهای کوچک شده، دست یافت؟
در واقع تکامل مغز آنطور که انتظار میرود سخت نیست. وقتی چند عنصر ساده را داشته باشی و مصمم باشی همه چیز را در الکل قرار دهی میتوانی در زمانی کوتاه مغزهای کوچک را داشته باشی.
اول نیاز به برخی سلول ها خواهی داشت. گروه مادلین برخی سلول های نمونه پوستی را از داوطلبان میگرفتند ولی می توانی از هر نوع سلولی شروع کنی مانند سلول های بینی یا کبد یا انگشتان پا.
و چون سلول های بنیادی تنها سلول هایی هستند که میتوانند در همه بافت های انسان رشد کنند باید سلولهایی را که جمع کرده ای به برخی سلول های بنیادی تبدیل کنی.
برای رسیدن به این هدف، گروه مادلین، نوعی از ماده را استفاده کردند که سلول ها را جوان میکند و آن، مخلوطی از پروتئین است که سلول ها را به حالت جنینی برمی گرداند. و بعد از یک هفته تو طبقه ای از سلول ها را خواهی داشت که میتوانند به شکل توپ باشد.
سپس لانگستر، طبقه ای پر از مایع سرخ رنگ را گرفت و میگوید: ميتواني آن را در اينجا ببيني آن، هنوز كودك است!
و دارای نقطه ای سفید از بافت، در درون خود است و ادامه میدهد: گویا میخواهد تکامل یابد تا به بافت و گوشت، تبدیل شود
در ابتدا پژوهشگران به این سلولها مانند توجه پدر و مادر به فرزندانشان، توجه میکردند و به آنها غذا میدادند و آنها را تشویق به رشد میکردند و بعد از آن، کره های سلولی به طبقه جدیدی تبدیل میشد که اندکی غذا
دکتر سید سلمان فاطمی . نورولوژیست, [۳۱.۱۰.۲۰ ۰۰:۳۱]
به آن میدادند و به خاطر کمی غذا بیشتر سلولها می مردند و فقط سلول های مغز باقی میماندند.
لانگستر میگوید: (این سلولها از سلولهای دیگر قویتر بودند و تصور میکنم کسی علت آن را نداند.) و نهایتا این مغزها به طبقه ای از ماده ژلاتینی تبدیل میشود. لانگستر میگوید: بر خلاف ماده ژلاتینی معمولی این لایه ژلاتین به صورت مایعی در محیط کشت است و وقتی به صورت ژلاتین آرام بگیرد دگرگون می شود.
و آن ماده ژلاتینی شبیه بافت مغز است که معمولا در اطراف مغز جنین حضور دارد تا نقش جمجمه را انجام دهد و مغزهای کوچک شده را تشویق به رشد به روشی طبیعی کند.
و بعد از سه ماه، تولید نهایی را خواهیم داشت که حجم آن حدود چهار میلیمتر است و مقدار دو میلیون سلول عصبی دارد. لانگستر میگوید: (مغز موش بالغ با رشد کامل حدود چهار میلیون سلول عصبی دارد بنابراین این تعداد سلول عصبی برای رسیدن به هدف ما بسیار سودمند به نظر میرسد.) و با وجود اینکه مغزهای کوچک شده، فعالیت الکتریکی همیشگی دارد و سلولهای عصبی پیامها را به یکدیگر منتقل میکنند لانگستر این کشف را یک دستاورد خیلی بزرگ به شمار نمی آورد.
https://www.popularmechanics.com/science/a34499861/lab-grown-brain-organoids-sentient/
https://www.bbc.com/arabic/vert-fut-37913327
@salmanfatemi
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول
تلفن : 32223328 - 031