دکتر سید سلمان فاطمی . نورولوژیست:
تصویر الکترومغناطیس(ام آر آی) علامات درگیری مغز را با ویروس کرونا در بیماران دچار کویید19 نشان می دهد
بررسی مغز دختری 25 ساله که مبتلا به سندرم کووید 19 بود تغییرات موقتی را در مناطقی خاص از مغز نشان می دهد. و ملاحظه شده است این تغییرات در نتیجه حمله ویروس به مغز مبتلا ایجاد شده است. در مقاله ای که در مجله جاما نورلوژی منتشر شده است پزشکان نخستین نشانه آزمایشگاهی را کشف کردند که باعث تغییرات در مغز مبتلایان به ویروس سارس کووی 2 میشود و بیان شد مبتلا شدن به حالتی به نام آنوسمی یا ناتوانی در بویایی ممکن است عارضه ای واضح از درگیری با ویروس کرونا باشد.
افرادی که پژوهش را انجام دادند این حالت را در دختری ایتالیایی دیدند که در مرکز تصویر برداری با اشعه ایکس، کار میکرد و پس از تماس با بیماران کویید 19 به این بیماری مبتلا شد.
علایم با سرفه خفیف شروع شد. این بیمار قبلا از مشکلی شاکی نبود بعدا عوارض به صورت اختلال در حس بویایی و چشایی شروع شد و این علامتی است که به طور شایع در بیماران دچار سندرم کویید 19 ظاهر می شود ولی بررسی روی ریه بیماران چیز خاصی را نشان نداد و حالت درگیری در این دختر سرفه خفیف بود و حتی تب نکرد ولی طی تصویربرداری با ام آر آی، التهابی در منطقه عصبی به نام پیاز بویایی مشاهده شد و آن، بخش مسئول برای بویایی است و بعد از پیگیری بیمار با ام آر ای مجدد مشخص شد این تغییرات برطرف شده است. در این گزارش آمده است بر اساس معلومات ما این اولین گزارش پزشکی است که روی مغز بیمار زنده مبتلا به ویروس کرونا انجام شده است و این نشان میدهد ویروس به این منطقه مغز حمله می کند و این مرتبط با بویایی است.
و با اعتماد بر نتایج این بررسی مغناطیسی و تغییرات ساده در پیاز بویایی می توانیم حدس بزنیم این ویروس از طریق مسیرهای بویایی به درون مغز نفوذ می کند و باعث اختلال در عملکرد عصب حسی بویایی می شود.
از جهت دیگر جان هاردی پروفسور اعصاب در دانشکده لندن دانشگاه
ULC
که در این مطالعه دخالتی نداشت می گوید: طبیعت اولیه این تغییرات که در منطقه مسئول بویایی مغز رخ داده است قابل کتمان نیست. ما می دانیم برخی افراد هستند که پس از ابتلا به ویروس، دچار اختلال روانی یا بویایی میشوند در زمان کنونی لازم است تاکید کنیم نمی دانیم این عارضه در نتیجه تهاجم خود ویروس یا در نتیجه تغییرات التهابی در مغز بعد از تغییرات سیستم ایمنی بدن در مواجهه با ویروس است یا در نتیجه تغییرات غلظت و قابلیت انعقاد خون که برخی از مبتلایان به ویروس کرونا دارند- میباشد به طوری که برخی بیماران بعد از آن، دچار سکته مغزی در این ناحیه می شوند.
https://sci-ne.com/article/story_19136
بررسی سیر تکاملی مسیر بویایی و اهمیت آن
حس بویایی و چشایی و برخی اختلالات آنها
بسم الله الرحمن الرحیم
و صلی الله علی محمد و آل محمد الائمه و المهديين و سلم تسلیما
تقریبا پیش از هفتصد میلیون سال قبل، موجودات فقط میتوانستند محیط اطراف خود را لمس کنند بعدها توانستند قدری محیط را بچشند و ببویند و بعدها صداهایی را بشنوند.
آنها مغزی کوچک داشتند و این مغز کوچک، نیاز به انرژی زیادی نداشت و غذاهای ابتدایی آنها با کمک همین حس های ابتدایی تامین میشد. محیط آنها نیاز به شناخت وسیعی نداشت زیرا نیازهایشان کمتر بود.
هر چه نیازهای موجودات برای دریافت غذا و انرژی بیشتر میشد لازم بود تا درکشان از محیط اطرافشان بیشتر شود.
آنها میرفتند تا به تدریج با مغزی بزرگتر، شناختی بیشتر از اطراف خود داشته باشند و این شناخت بیشتر با مغز بزرگتر، نیازمند غذا و آشنایی بیشتر با محیط اطراف داشت.
یک رابطه دو طرفه بین شناخت بیشتر و غذا و انرژی فراوانتر.
پس نیازمند به بینایی شدند و این نیاز در ابتدا با دیدن دو رنگ سبز و آبی برآورده میشد. ولی بعدها وقتی مغز بزرگتر شد لازم بود ويتامينها و انرژی های بیشتری در قالب میوه های رسیده و قرمز به موجود زنده برسد پس نیازمند درک رنگ قرمز شد.
حس چشایی و بویایی چگونه عمل ميکند؟
وقتی ذرات محیط در میان مولکولهاي هوا به انتهای بینی میرسد در آنجا سلولهایی هست تا آنها را درک کند و پس از این سلولها، اطلاعات از طريق عصب بویایی به سوی مغز قدیمی یا ارکی کورتکس و پائولو کورتکس میرود. این کورتکس يا غشاي مغزی میراثی از موجودات ابتدایی قبل از هفتصد میلیون سال قبل است.
در مورد چشایی هم مولکول های موجود در بزاق به جوانه های چشایی میروند و از آنجا از طریق سه عصب هفت و نه و ده به مرکز چشایی در مغز میرسد
حس بویایی و چشایی از حس های اولیه ای بود که در موجودات ابتدایی شکل گرفت و براي درک آن لازم بود تا مغزی ابتدایی و قدیمی وجود داشته باشد.
به همین ترتیب بعدها حس های ديگر تا بینایی ایجاد شد و این رشد درک از محیط، سبب شد تا مغز به تدریج بزرگ شود.
در جنین انسان هم این توالی ا
فزایش حس ها را داریم. گویا این جنین و رشد او میخواهد به ما از میراث گذشته اش بگويد و داستان پر فراز و نشیب زندگانی خود را در قالب نه ماه بارداری مادر، به رخ ما بکشد!
جنين انسان، اول در حدود دو ماهگی قدرت لامسه پیدا میکند بعدها در حدود یازده هفتگی، آرام آرام می چشد و بو میکند. ولی هنوز راه درازی تا دیدن دارد. جنین آدمی تا نزدیک زایمان قادر به دیدن نیست.
اختلالات حس بویایی و چشایی در انسان :
این اختلالات بیشتر به علت اعصاب محیطی و کمتر به علت ضایعاتی در مغز ایجاد میشود. برخی علل این اختلال، ضایعاتی در سلولهای حسی در بینی و دهان مثلا آلرژی بینی و نیز تومورهاي مسیر عصب بویایی و چشايی است ..مثلا تومورها یا ضایعات عروقی در مسیر بویایی در لوب پیشانی یا جلویی سر میتواند منجر به از دست دادن بویایی شود
اهمیت حس بویایی
محققان میگویند باید به سلامت بویایی بیشتر اهمیت داد
دانشمندان میگویند بویایی در تشخیص خطر مرگ در پنج سال آینده میتواند نقش بسیار مهمی داشته باشد.
محققان دانشگاه شیکاگو در تحقیقی که روی سه هزار فرد ۵۷ تا ۸۵ ساله انجام دادند به این نتیجه رسیدند که کاهش قدرت بویایی در سالمندان بیش از هر عامل دیگری از احتمال مرگ در پنج سال آینده خبر میدهد.
به اعتقاد این پژوهشگران، این تحقیق نشان میدهد این حس خاص و از نظر تکاملی کهن، ممکن است با مکانیسم مهمی در زمینه طول عمر انسان ارتباط داشته باشد.
برای این تحقیق پنج بوی نعنا، ماهی، پرتغال، گل سرخ و چرم را در اختیار شرکت کنندگان قرار دادند.
پنج سال بعد، ۳۹ درصد کسانی که در این تست بو پایین ترین نمره را گرفته بودند، در قید حیات نبودند. از بین آنها که تا حدی بویاییشان کم شده بود ۱۹ درصد از دنیا رفته بودند و تنها ده درصد کسانی که بویایی سالم داشتند دیگر زنده نبودند.
پروفسور جایانت پینتو که این تحقیق زیر نظر او انجام شده میگوید: معمولا قدر سیستم بویایی به اندازه کافی دانسته نمیشود در حالیکه در زندگی روزمره نقش بسیار مهمی دارد.
کاهش بویایی مستقیما باعث مرگ نمیشود اما منادی آن است، زنگ خطری که بسرعت درباره آسیب وارده هشدار میدهد.
محققان فکر میکنند اختلال در بویایی نشانگر اختلال در نظام ترمیم سلولی در بدن است چون بویایی سالم به تولید و جایگزینی سلولهای بنیادی در مخاط بینی بستگی دارد.
اختلال بویایی هم پیش از هر چیز دیگر خبر از نقص ترمیم در بدن و شتاب گرفتن پیری میدهد.
دستگاه بویایی، این حس منحصر به فرد، وابسته به سلولهای بنیادی است. بنابراین ممکن است نمایانگر قابلیت بازسازی بدن در زمان تغییرات تخریبی پیری و یا علامت توانایی بدن در ترمیم فیزیولوژیک باشد.
علاوه بر این بویایی نخستین سیستمی است که تاثیر یک عمر آسیب سموم و آلایندههای محیطی یا عوامل و میکروبهای بیماریزا را بر بدن نشان میدهد:
عصب بویایی (زوج اول اعصای مغزی) تنها عصب مغزی است که با دنیای بیرون در ارتباط مستقیم است. بنابراین آلودگی، سموم و عوامل بیماریزایی که از راه تنفس وارد بدن میشوند، از راه این عصب به دستگاه عصبی مرکزی (مغز) میرسند و آسیب مستقیمی وارد میکنند که منجر به مرگ میشود.
سلامت بویایی بخصوص در سنین بالا نشانه مهم سلامت بدن است
محققان معتقدند این آلایندهها، میکروبها و ویروسها بطور غیر مستقیم به عصب بویایی آسیب میزنند چون باعث بیماریهایی مثل بیماریهای ریوی و قلبی عروقی میشوند و این بیماریها نیز به عصب بویایی آسیب میزنند.
تحقیقات قبلی نشان دادهاند که آلودگی ذرات معلق، مرگ یا عوارض بیماری را افزایش میدهد در عین حال که قدرت بویایی را کاهش میدهد.
دکتر پینتو میگوید نتیجه این تحقیق، یک تست بالینی مفید، سریع و ارزان را برای شناسایی افراد در معرض خطر در اختیار پزشکان میگذارد.
او میگوید باید اهمیت بیشتری برای سلامت بویایی قائل شد با این حال تاکید میکند که:
ما نمی خواهیم مردم را وحشت زده کنیم. سرماخوردگی، آلرژی و بیماری سینوس میتوانند بر بویایی تاثیر بگذارند.
بنابراین مردم نباید نگران شوند، اما اگر مشکل بویایی مزمن شد باید به پزشک مراجعه کنند.
https://www.bbc.com/persian/science/2014/10/141002_me_smell_predicts_five_year_mortality
@salmanfatemi
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول
تلفن : 32223328 - 031