دکتر سید سلمان فاطمی

عصب سیاتیک بلندترین عصب در بدن

این عصب از کجا می آید و وظایف آن چیست؟

دردها و ناتوانی های ناشی از آسیب به آن

این عصب از شبکه ی لومبوساکرال در ناحیه ی پایین کمر منشا می‌گیرد. شبکه ی لومبوساکرال از رشته های عصبی منشا می‌گیرد که از میان مهره های پایین کمر(لومبار) و سه مهره ی ساکرال بیرون می آید(L4,L5,S1,S2,S3)

این عصب بزرگ، وظایف حسی و حرکتی دارد. رشته های عصبی در کنار استخوان لگن و در داخل آن، عصب سیاتیک را تشکیل می‌دهد.

ساختار پهن مهره های پایین کمر برای حفظ وزن و حرکات خاص بدن، لازم است. رشته های عصبی که از میان این مهره ها خارج می‌شود اگر تحت تاثیر دیسک بین مهره ای بیرون زده و یا اختلالات دیگر قرار بگیرد میتواند باعث درد سیاتیک، بی حسی ناحیه ی عصبدهی یا ضعف عضلات اندام تحتانی شود.

عصب سیاتیک، از پشت ناحیه ی باسن به پایین می آید و از سوراخ بزرگتر سیاتیک، از لگن خارج می‌شود.

در بالای عصب سیاتیک، عضله ی پیریفورمیس قرار دارد.

گاهی در افراد ورزشکار به دلیل هیپرتروفی عضله ی پیریفورمیس، عصب سیاتیک تحت فشار قرار میگیرد و علایم درگیری را نشان میدهد. عصب سیاتیک عضلات چرخنده ی رو به خارج ران و پیریفورمیس و گلوتئوس ماگزیموس را عصب نمی‌دهد.

عصب سیاتیک به عضلات پشت ران عصب میدهد و حس پشت ران را تامین میکند این عضلات شامل بایسپس فموریس، سمی تندینوسوس، سمی ممبرانوس است.

عصب سیاتیک در عمق عضلات همسترینگ حرکت میکند سپس عضلات اداکتور را به مقدار کم و عضلات ابداکتور ران را به طور وسیع عصبدهی میکند.

عصب سیاتیک در پایین ران به دو شاخه ی common peroneal nerve و عصب تیبیال تقسیم می‌شود.
common fubular(peroneal) nerve
به دو شاخه ی deep fibular nerve و superficial peroneal(fibular) nerve تقسیم می‌شود.

بخش سطحی به دو عضله ی فیبولاریس لانگوس و فیبولاریس برویس عصبدهی میکند. deep fibular(peroneal) nerve به بخش جلویی ساق پا میرود و به عضلات اکستانسور مچ عصب میدهد

نوروپاتی سیاتیک می تواند از فشرده شدن عصب و آسیب در ناحیه گلوتئال یا ران ایجاد شود.نوروپاتی سیاتیک در ناحیه گلوتئال اغلب در اثر تروما ایجاد می شود.عصب می تواند به طور مستقیم در طی تزریق عضلانی به باسن آسیب ببیند.
به دلیل ارتباط نزدیک آناتومیکی بین عصب و مفصل ران، آسیب‌های عصبی می‌تواند ناشی ازدررفتگی خلفی مفصل ران ،شکستگی لگن و آسیب در حین آرتروپلاستی انتخابی هیپ باشد.

سایر علل نوروپاتی سیاتیک در این ناحیه عبارتند از فشرده سازی طولانی مدت عصب خارجی (نوروپاتی صندلی توالت)، فشرده سازی ناشی از هماتوم لگن، تومورها واندومتریوز

عضله ی پیریفورمیس هم ممکن است باعث فشرده شدن عصب در هنگام خروج از لگن شود.سندرم پیریفورمیس به طور کلی شامل درد باسن و پا (سیاتیک ) است که با نشستن طولانی مدت، بدتر می شود.این به دلیل فشرده سازی مستقیم عصب سیاتیک توسط عضله پیریفورمیس هنگام خروج از لگن ایجاد می شود وممکن است با ایستادن یا راه رفتن، که با علائم نوروپاتی سیاتیک پیشرونده در موارد شدید همراه است، تسکین یابد.سندرم پیریفورمیس اغلب به اشتباه به عنوان بیماری دیسک تشخیص داده می شود و ممکن است دیر تشخیص داده شود.
نوروپاتی سیاتیک در ران کمتر شایع است.این می تواند ناشی ازشکستگی استخوان ران، فشرده شدن توسط آنوریسم پوپلیتئال، ترومای نافذ و تومورهای غلاف عصبی باشد.

https://youtu.be/RxT_K9vxqZU?si=NGPktEACUF2yFliI

https://www.spine-health.com/video/sciatic-nerve-anatomy-video